Կասպարովի նոր փորձությունը

2014 թվականի օգոստոսին տեղի են ունենալու ՖԻԴԵ-ի նախագահի ընտրությունները: Հավակնորդները երկուսն են` գործող նախագահ Կիրսան Իլյումժինովն ու աշխարհի տասներեքերորդ չեմպիոն Գարի Կասպարովը, ովքեր առաջադրվելու իրենց մտադրությունը բարձրաձայնել են օրերս կայացած ՖԻԴԵ-ի կոնգրեսի գլխավոր ասամբլեայում:
Դիտարկենք կողմերի հնարավորությունները:
Իլյումժինովը նախագահ է 1995 թվականից և առավելագույնս է օգտվում Ռուսաստանի համապատասխան կառույցի ու նրա «արբանյակների» հզորագույն աջակցությունից. էլ չենք խոսում քաղաքական գործոնի մասին, որն այստեղ միշտ է եղել վճռորոշ: Այս հենքի վրա, իհարկե, ընդամենը ծիծաղ է շարժում Իլյումժինովի այն հայտարարությունը, թե Կասպարովին ՖԻԴԵ-ի նախագահի ամբիոնը պետք է շախմատը քաղաքականացնելու, իր քաղաքական նպատակներին ծառայեցնելու համար: Այստեղ տեղին է հիշել ռուսական հայտնի ասացվածքը. «ՈՒմ կովը բառաչում է՝ բառաչի, քոնը թող լռի»:
Չծավալվենք, քանզի զուտ քաղաքական գործոնի շնորհիվ ժամանակին ու հետագա ողջ ընթացքում Կալմիկիայի նախագահին հաջողվեց տիրանալ ունեցած պոստին: Եթե չխուսափենք ճշմարտության աչքերին ուղիղ նայելուց, ապա ներկայումս էլ ժամանակի գործոնն աշխատում է հօգուտ Իլյումժինովի, և առաջիկա ընտրություններում նրա հնարավորությունները դարձյալ մեծ են, որքան էլ, մասնավորապես Մոսկվայի շախմատի ֆեդերացիայի փոխնախագահ Սերգեյ Սմագինի խոսքերով, Կասպարովը «շախմատի զարգացման համար ունի բազմաթիվ հեռանկարային գաղափարներ»:
Ինչ խոսք, որ Կասպարովի` շախմատը քաղաքականացնելու վերաբերյալ դատողությունները հիմնազուրկ չեն: Դրանք եկեք չդիտարկենք ողջ ծավալի մեջ, բայց աշխարհի նախկին չեմպիոնի տագնապը մասնավորապես Բաքվում կայանալիք 2016 թ. շախմատի օլիմպիադայի ու դրան Հայաստանի հավաքականի հնարավոր չմասնակցության վերաբերյալ բնավ էլ մանրուք չէ: Իլյումժինովն ու նրա նմանները գուցեև որոշակի տագնապով, սակայն աչք փակեցին առաջիկա օլիմպիադան Ադրբեջանում անցկացնելու փաստի վրա, սակայն եկեք վերացարկվենք անձնականից ու հարցնենք` ի՞նչ օլիմպիադա, եթե դրան կարող է չմասնակցել համաշխարհային շախմատի գերտերություններից մեկի` Հայաստանի ընտրանին:
«Ինձ և ոչ միայն ինձ անհանգստացնում է այն, որ Հայաստանի թիմը, որը վերջին չորս օլիմպիադաներից հաղթել է երեքում, կարող է չմասնակցել: Դա կլինի իսկական ողբերգություն»,- ապագա օլիմպիադայի հետ կապված` ասել է Կասպարովը: Իհարկե, նա հույս է հայտնել, որ մինչև 2016 թվականն ինչ-որ ելք կգտնվի, սակայն «դա միշտ տխուր է, երբ քաղաքականությունը հատվում է սպորտի հետ»:
Որ սպորտի հետ քաղաքականության հատվելը տխուր բան է, Գարի Կասպարովը պատմելով չէ, որ գիտի ու մեկ անգամ չէ, որ դրա ծանր անդրադարձը զգացել է սեփական մաշկի վրա: Քանի դեռ նա գործուն շախմատում էր ու շատ բան կախված էր իրենից, բացառապես իրենից, դրանք հերոսաբար հաղթահարում էր։ Հիշենք թեկուզ միայն շախմատային թագի համար Կարպովի հետ առաջին հանդիպումը, որը, ՖԻԴԵ-ի նախկին նախագահ Կամպոմանեսի ակտիվ միջամտությամբ, ընդհատվեց՝ իբր ժամանակի խոշորագույն երկու շախմատիստների առողջությունը չվնասելու ազնիվ նկատառումով. բայց հո մենք գիտե՞նք ինչն ինչոց էր և ֆիլիպինցին ում և ինչ պարտք էր մարում նմանօրինակ որոշում կայացնելով։ Սակայն ներկայումս այլ իրավիճակ է, այլ իրողություններ: Շախմատային անկրկնելի արքան կունենա՞ արդյոք բավարար թվով համախոհներ ՖԻԴԵ-ի նախագահի պաշտոնի համար պայքարում, չափազանց դժվար է ասել, բայց որ ընտրվելու դեպքում կլինի լավագույններից մեկը, թերևս չարժի էլ կասկածել: ՈՒրիշ ո՞վ նրանից լավ գիտի կամ պատկերացնում է այդ զարմանահրաշ խաղի զարգացման հեռանկարները:

Մարտին ՀՈՒՐԻԽԱՆՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• «Զորավորի» խնկարկումով
• Խոստումնալից հեռանկարով հաջողված հետահայաց
• Սա համազգային խայտառակություն է
• Ոսկե երակը հայկազյան ցեղի
• Դուք ասում եք՝ մոռանանք Եղեռնը
• Իր հոգու կապույտը փնտրող աղջնակը
• Ցավի իններորդ տարին
• Անտերություն
• ԵՐԱՆԻ ՆՐԱՆՑ, ՈՎՔԵՐ ՕՐՀՆՅԱԼ ԵՆ ԻՐԵՆՑ ԷՈՒԹՅԱՄԲ ՈՒ ԳՈՐԾՈՎ
• Փող չկա, Ծիգրանիկ կա
• Հոգին խաղաղեցնող գույներ
• Արաբական շարքից -3
• Արաբական շարքից -2
• Արաբական շարքից
• Հովհաննես Գալստյանը հաղթել է, ու պիտի ողջունել փաստը
• Մինչդեռ ներսի թուրքը երկիրն էր քնացրել
• Ազատության արբեցնող շունչն ու ստեղծագործողը (Տիգրան Հակոբյան)
• Գիտեմ, որ սիրտ չունեք, բայց թե․․․
• Մշակույթի գլխին կանգնած բորենիները
• «Բարի լույս, հայեր» շարքից

Մեկնաբանություններ